Przypadek 20

WYKONYWANIE WYROKU PRZEZ LEKARZA

Wykonywanie przez lekarza wyroku sądu cywilnego albo religijnego. Amputacja na podstawie wyroku skazującego, a także kastracja zakazane są bez zgody ofiary.

Powrót do strony głównej

1. Prawo międzynarodowe

   Postanowienie albo wyrok żądające amputacji lub kastracji, niezależnie od powodów ich wydania, są sprzeczne z prawem międzynarodowym (patrz przypadki 17, 18 i 19). Oprócz tego artykuł 10 (1) Paktu Cywilnego mówi, że "każda osoba pozbawiona wolności może liczyć na humanitarne traktowanie i na poszanowanie godności ludzkiej". Lekarz powinien więc odmówić wykonania wyroku, zwłaszcza gdy nie pytano o zgodę skazanego.
   Także w wypadku zgody skazanego taka kara byłaby sprzeczna z normami prawa międzynarodowego. W żadnym wypadku wykonanie wyroku nie może mieć miejsca przy współudziale osoby, której obowiązkiem jest leczenie i ochrona, a nie niszczenie psychofizycznej całości człowieka.
   Fakt, że lekarz pracuje w więzieniu, niczego nie zmienia.

2. Etyka

   Światowa Organizacja Zdrowia (Tokio 1975) kategorycznie i jednoznacznie zabrania jakiegokolwiek udziału w okrutnym, nieludzkim i poniżającym ludzką godność traktowaniu, nawet w wypadku zgody człowieka na kastrację lub amputację.

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Niezależnie od zgody ofiary jest nie do przyjęcia z moralnego punktu widzenia jakikolwiek udział lekarza w akcie, który nie miałby na celu leczenia i pomagania, ale przeciwnie - niszczenie integralności człowieka.
   Rozpatrywanego tu wyroku nie można uzasadnić ani "religijnymi", ani "obywatelskimi" racjami [Pius XII, AAS 45 (1953), s. 744-754].
b) Protestancka. Oczywiste jest, że należy dokładnie oddzielić funkcje lekarza i kata. Czy naprawdę warto wydawać wyroki, które wywołują zamęt oraz są sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem i prawami człowieka?
c) Żydowska. Tortury muszą być potępione i napiętnowane, a udział w nich lekarza jest niedopuszczalny. Należy przypomnieć tu artykuł 7 Deklaracji Genewskiej Światowej Organizacji Zdrowia z 1946 r.: "Będę miał najwyższy szacunek dla życia ludzkiego od momentu jego poczęcia i nigdy, nawet pod groźbą, nie będę wykorzystywał swojej wiedzy medycznej z pogwałceniem praw człowieka [...]. Pozycja lekarza w tej materii musi być niezawodnie chroniona, a kamieniem węgielnym staje się tradycyjna etyka lekarska, która zdała swój egzamin na przestrzeni wieków".
d) Muzułmańska. Islam zakazuje szkodzić integralności fizycznej i psychicznej człowieka, zwłaszcza jeśli osobą szkodzącą jest lekarz.
e) Buddyjska. Zdanie podobne do zdania innych religii.

Powrót do strony głównej

Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka"
- książki wydanej w porozumieniu z Europejskim Sekretariatem ds. Wydawnictw Naukowych (SEPS)
- inicjatorem jej przekładu na język polski - przy współudziale Rady Europy.
Przełożyła Iwona Kaczyńska. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Opublikowano w Internecie za zgodą wydawcy.

Oprac.: lek. Jarosław Kosiaty, e-mail: jkosiaty@esculap.pl
Adres serwisu: etyka.doktorzy.pl